یادگیری زبان در محیط آری یا خیر؟

تاریخ انتشار: ۱۲ شهریور ۱۴۰۳

بازدید: 609 بازدید

یادگیری زبان در محیط، موافقان و مخالفان

موافقان

یادگیری زبان در محیط موضوعی است که خیلی‌ها به طور جدی آن را قبول دارند. این عده معتقدند هر زبان خارجی را فقط می‌توان در محیط بومی همان زبان یادگرفت و در غیر اینصورت، شناخت و یادگیری ما از آن زبان همیشه سطحی و مقدماتی خواهد ماند. چه بسا خیلی چیزها را اشتباه آموخته باشیم و لذا نمی‌شود روی یادگیری زبان در جایی غیر از محیط اصلی آن زبان حساب باز کرد.

مخالفان

در مقابل گروهی به عکس معتقدند که این استدلال اشتباه است چرا که افراد زیادی را می‌شناسند که سال‌ها خارج از کشور بوده‌اند و مثلاً در بریتانیا، فرانسه یا ایالات متحده کار و زندگی داشته‌اند ولی سطح زبان آن‌ها بسیار پایین است. مثال بارز آن مهاجران آمریکای جنوبی هستند که بعد از سال‌های سال هنوز نمی‌توانند به زبان انگلیسی صحبت کنند. تعداد افرادی که اسپانیولی صحبت می‌کنند ولی انگلیسی بلد نیستند به قدری زیاد شده است که دولت فدرال آمریکا به فکر افتاده است تا سیاستی مناسب اتخاذ کند.

کدام یک از این استدلال‌ها درست است؟ و در نهایت اینکه برای یادگیری درست و اصولی یک زبان خارجی چه باید کرد؟

این مقاله فصل دوازدهم از کتاب «راهنمای جامع یادگیری زبان انگلیسی» است. کتاب را به طور رایگان دانلود کنید: لینک دانلود

نکتۀ مهم فراموش شده چیست؟

به نظر من مهم‌تر از این پرسش که آیا یادگیری زبان در محیط بومی آن امکان‌پذیر است یا نه، این سؤال است که فردی که این سؤال را می‌پرسد چه سطح زبانی دارد؟

در نوشتۀ زمان لازم برای یادگیری زبان انگلیسی. استاندارد CEFR چیست؟ سطح‌بندی اروپایی برای سنجش مهارت‌های یک زبان‌آموز را توضیح داده‌ام اگر با این سطح‌بندی آشنا هستید به خواندن مقاله ادامه بدهید در غیر اینصورت توصیه می‌کنم ابتدا آن مقاله را بخوانید.

آزمون تعیین سطح آکسفورد در چهار بخش:

برای چه کسانی این کار شدنی نیست؟

اگر سطح (واقعی) مهارت‌های یک فرد در یک زبان خارجه A1، A2 یا حتی B1 است وارد شدن وی به محیط خارجی چندان کمکی به وی نخواهد کرد تا بر زبان مورد نظرش مسلط شود.

ممکن است فردی بگوید اگر وی در کلاس‌های با کیفیتی شرکت کند و هم اینکه کار خاصی غیر از شرکت در دوره زبان نداشته باشد و هم اینکه پول خیلی خوبی داشته باشد تا هزینه‌های سنگین زندگی در یک کشور اروپایی و شرکت در کلاس‌های زبان را پرداخت کند و همچنین وقت خیلی زیادی هم برای مطالعه اختصاص دهد، آیا باز هم این بودن در محیط به یادگیری زبان کمک نخواهد کرد؟

فرض کنید تمام این شرایط برای فردی فراهم باشد، تازه در این صورت هم مسأله مهمی که معمولاً نادیده گرفته می‌شود این است که آموزش یا به زبان رسمی همان کشور است، یا به زبان انگلیسی.

مثلاً اگر در کشور فرانسه باشید، زبان فرانسه یا به زبان فرانسه به شما آموزش داده می‌شود یا به زبان انگلیسی.

سؤال: اگر زبان شما اینقدر خوب بود که آموزش‌ها را به درستی درک کنید که سطح شما مقدماتی نبود! اگر هم سطح شما مقدماتی است که باز مشکل بعدی این است که چگونه منظور اساتید و کتاب‌ها و متن‌های آموزشی را به خوبی متوجه خواهید شد؟

به دو فایل زیر گوش کنید

فایل اولی، یک مصاحبۀ رادیویی است که مصاحبه کننده در استودیو نشسته است و مصاحبه شونده از پشت تلفن سؤالات را جواب می‌دهد. چقدر متوجه این مکالمه می‌شوید؟ (منبع: پادکست بی‌بی‌سی)

در فایل دومی، گزارشگری به پشت درهای یک ورزشگاه رفته و قبل از شروع مسابقۀ فوتبال از چند نفر پرسش‌هایی می‌پرسد. چند کلمه از این گزارش را شنیدید؟

بودن در محیط بومی یک کشور اروپایی بدون تسلط به زبان آن کشور، درست مانند گوش دادن به این دو فایل صوتی است. چقدر انگلیسی بلد هستید که آیا کسی به انگلیسی به شما جواب بدهد یا نه، خود زبان کشور مقصد را چقدر بلد هستید که تازه با آن بتوانید در کلاس‌های زبان شرکت کنید؟

یادگیری زبان در محیط، چهرۀ واقعی

وضعیتی که در بالا توصیف کردیم، یعنی فردی برای گذراندن دورۀ زبان به یک کشور اروپایی برود و پول و وقت کافی داشته باشد، یک وضعیت رؤیایی است. اما واقعیت چیست؟

حالا همان وضعیت رؤیایی را در نظر بگیرید. در طی این زمانی که آموزش زبان را می‌گذارنید، بقیۀ ابعاد زندگی شخصی را چه می‌کنید؟ با چه کسانی معاشرت دارید؟ کار؟ تحصیل؟

تجربۀ من این را ثابت کرده که اگر هم تمام این شرایط طلایی را داشته باشید، یعنی کاری به جز شرکت در دورۀ زبان نداشته باشید، به شما ویزای زبان هم داده شود (که معمولاً داده نمی‌شود و شانسی است!)، تمام هزینه‌های زندگی و تحصیل در دورۀ زبان هم تأمین باشد (که برای خیلی از ما رؤیایی بیش نیست) و چه و چه، باز هم دو سال طول می‌کشد تا در حدی بر آن زبان مسلط شوید که بتوانید کار و تحصیل را شروع کنید.

که تازه همین دو سال هم برای تعداد کمی از زبان‌آموزان صادق است. خیلی‌ها در همین دو سال زبان هم به سطح پیشرفته نمی‌رسند.

از ایرانیان کمک بگیریم چطور؟

بعضی از هموطنان ایرانی هم هستند که از این فرصت استفاده می‌کنند و در کشورهای خارجی به ایرانیان زبان خارجی درس می‌دهند. اما با چه هزینه‌هایی؟ هزینه‌های اروپایی! به چه زبانی؟ به زبان فارسی!

خوب اگر قرار است یک فارسی زبان به من زبان خارجی درس بدهد چرا بیرون از کشور و با هزینه‌های اروپایی؟

عده‌ای از مبلغان این روش ناآگاه هستند. آن‌ها چیزهایی از متد‌های آموزش زبان را شنیده‌اند اما تسلط کافی بر جزییات فنی بحث را ندارند، لذا بر این طبل می‌کوبند که فقط در آمریکا می‌شود انگلیسی یاد گرفت و فقط در فرانسه می‌شود فرانسه یادگرفت و چه و چه.

لابد همۀ این آدم‌هایی که زبان انگلیسی و فرانسه و آلمانی بلد هستند، همه دو سه سالی را در کشورهای مربوطه دورۀ زبان گذرانده‌اند!

عده‌ای از مبلغان این روش هم کسانی هستند که از مهاجرانی که زبان بلد نیستند نفع مالی می‌برند. آن‌ها برای تحریک مهاجران (عمدتاً غیر تحصیلی) به ترک سریع‌تر وطن، آن‌ها را امیدوار می‌کنند که خیلی زود در کشور مقصد زبان یادمی‌گیرند. اما این امید سرابی بیش نیست.

برای کسانی که به صورت غیرتوریستی به کشورهای اروپای غربی و یا آمریکای شمالی رفته‌اند و مدتی را در آنجا کار و تحصیل داشته‌اند، این یک تجربۀ آشناست که عدۀ قابل توجهی از مهاجران آسیایی و آفریقایی هیچ وقت زبان کشور مقصد را نمی‌آموزند و همیشه وابسته به جمعیت (Community) هموطنان خود باقی خواهند ماند.

برای چه کسانی این کار شدنی است؟

اگر سطح زبان شما لااقل B2 است در این صورت می‌توانید در محیط بومی زبان را خیلی بهتر و عمیق‌تر بیاموزید.

اگر واقعاً مهارت‌های شما در این سطح باشد، در این صورت با این سطح زبان می‌توانید کتاب و روزنامه بخوانید، با دیگران ارتباط برقرار کنید، شغل پیدا کنید، تحصیل کنید، صحبت کنید و منظور خود را برای دیگران به طور روشن بیان کنید، چیزهایی را که می‌شنوید درک کنید و … در نتیجه به درک عمیق‌تری از زبان خواهید رسید.

در این صورت است که درک عمیق فرهنگی، گرامری و ادبی از زبان کشور مقصد برای شما حاصل می‌شود. نامه‌نگاری و نگارش آکادمیک شما به میزان زیادی رشد خواهد کرد، مهارت‌های ارائه شفاهی شما رشد خواهد کرد، کلی اصطلاح و لغت پیشرفته یاد خواهید گرفت و قس علیهذا.

در نوشته‌ای تحت عنوان مراحل سه‌گانه زبان از زاویۀ دیگری به این موضوع پرداخته‌ام. خواندن آن را به شما توصیه می‌کنم: لینک مقاله.

اول بگو یادگیری یعنی چه!

بنابراین این سؤال را مطرح می‌کنم: اصلاً این یادگیری که می‌گویید یعنی چه؟

اگر منظور از یادگیری زبان، آموختن گرامر پایه، لغات اولیه و مهارت‌های چهارگانه است، که در این صورت باید بگویم که این چیزها را بهتر است در کشور خودمان و با هزینه‌های خیلی کم‌تر بیاموزیم.

اگر منظور از یادگیری یعنی همان که در دو پاراگراف بالاتر گفتم یعنی درک عمیق فرهنگی، گرامری و ادبی، نامه‌نگاری و نگارش آکادمیک و اصطلاحات و تلفظ و … در این صورت بدون آموختن مبانی زبان، نمی‌شود در محیط بومی آن زبان چیز زیادی آموخت.

تأثیر محیط بر یادگیری زبان یا یادگیری در محیط؟

بنابراین می‌شود این را گفت که ما دو مسأله جدا از هم داریم: یادگیری زبان در محیط یا تأثیر محیط بر یادگیری.

یادگیری زبان در محیط برای کسانی امکان‌پذیر است که در آن کشورها به دنیا آمده باشند. برای افراد بزرگسال این امر صورت پذیر نیست و بهتر است فرد ابتدا سطح زبان خود را به B2 برساند و سپس وارد کشور مقصد شود.

تأثیر محیط بر یادگیری بهتر و عمیق‌تر زبان هم زمانی صورت می‌گیرد که فرد سطح B2 را کسب کرده باشد.

اگر نیاز به راهنمایی دارید از طریق ایمیل زیر سؤالات خود را مطرح کنید.

diranlou.online@gmail.com

پیروز و پاینده باشید.

در همین زمینه

سرفصل‌های کتاب راهنمای جامع یادگیری زبان انگلیسی

بخش اول: مهم‌ترین دلایل اینکه چرا زبان انگلیسی یاد نمی‌گیریم.
بخش دوم: زمان لازم برای یادگیری زبان انگلیسی. استاندارد CEFR چیست؟
بخش سوم: مراحل سه‌گانه یادگیری زبان انگلیسی
بخش چهارم: بهترین روش یادگیری گرامر چیست؟
بخش پنجم: یادگیری لغت در انگلیسی
بخش ششم: روش درست استفاده از دیکشنری
بخش هفتم: تقویت مهارت Reading
بخش هشتم: تقویت مهارت Listening
بخش نهم: تقویت مهارت Speaking
بخش دهم: بهترین لهجه برای یادگیری انگلیسی
بخش یازدهم: تقویت مهارت Writing
بخش دوازدهم: یادگیری زبان در محیط، آری یا خیر؟
بخش سیزدهم: داستان یادگیری من: چگونه زبان فرانسه و انگلیسی را به طور خودآموز یادگرفتم.
بخش چهاردهم: روش درست یادگیری زبان و معرفی منابع یادگیری خودآموز از مقدماتی تا پیشرفته